Hóa đơn giấy hay hóa đơn điện tử là những căn cứ chứng nhận cho quá trình giao dịch hàng hóa, dịch vụ giữa các chủ thể. Đây cũng là căn cứ để tạo lập các chi phí của chủ thể kinh doanh. Tuy nhiên trên thực tế nhiều doanh nghiệp vì tư lợi để được giảm số thuế phải nộp đã mua bán các hóa đơn từ những nguồn cung cấp để kê khai hoạch toán chi phí được trừ của doanh nghiệp. Vậy câu hỏi đặt ra là: Liệu hành vi mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty có vi phạm pháp luật không? Để giải đáp vấn đề này; Kế toán X xin giới thiệu bài viết “Mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty có vi phạm pháp luật không?“. Mời bạn đọc cùng tìm hiểu.
Căn cứ pháp lý:
- Nghị định 125/2020/NĐ-CP;
- Quyết định số 1417/QĐ-TCT 2021.
Quy định về sai phạm trong việc sử dụng hóa đơn
Căn cứ pháp lý dựa trên Quyết định số 1417/QĐ-TCT ngày 27/9/2021 của Tổng cục Thuế, Bộ Tài Chính đã ban hành kế hoạch triển khai hóa đơn điện tử. Theo đó hiện nay trên phạm vi toàn quốc đã áp dụng hóa đơn điện tử thay cho hóa đơn giấy. Cùng với đó hàng loạt quy định mới về hóa đơn được áp dụng kể từ 1/7/2022. Trong đó có cả việc quy định về các sai phạm trong việc sử dụng hóa đơn. Cụ thể: Theo Điều 4 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, quy định về sai phạm trong sử dụng hóa đơn được chia thành các trường hợp như sau:
Trường hợp sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp
Theo khoản 1 Điều 4 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, quy định cụ thể về trường hợp vi phạm này như sau:
” 1. Sử dụng hóa đơn, chứng từ trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp:
a) Hóa đơn, chứng từ giả;
b) Hóa đơn, chứng từ chưa có giá trị sử dụng, hết giá trị sử dụng;
c) Hóa đơn bị ngừng sử dụng trong thời gian bị cưỡng chế bằng biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn, trừ trường hợp được phép sử dụng theo thông báo của cơ quan thuế;
d) Hóa đơn điện tử không đăng ký sử dụng với cơ quan thuế;
đ) Hóa đơn điện tử chưa có mã của cơ quan thuế đối với trường hợp sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế;
e) Hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn từ ngày cơ quan thuế xác định bên bán không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
g) Hóa đơn, chứng từ mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trên hóa đơn, chứng từ trước ngày xác định bên lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chưa có thông báo của cơ quan thuế về việc bên lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền nhưng cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã có kết luận đó là hóa đơn, chứng từ không hợp pháp.
Những hành vi trên đây được xem là hành vi vi phạm pháp luật đối với quá trình kê khai với cơ quan thuế.
Trường hợp sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ
Căn cứ theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, quy định cụ thể về trường hợp vi phạm này như sau:
“2. Sử dụng hóa đơn, chứng từ trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ:
a) Hóa đơn, chứng từ không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định; hóa đơn tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định;
b) Hóa đơn, chứng từ khống (hóa đơn, chứng từ đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế nhưng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ không có thật một phần hoặc toàn bộ); hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả;
c) Hóa đơn có sự chênh lệch về giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc sai lệch các tiêu thức bắt buộc giữa các liên của hóa đơn;
d) Hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn của hàng hóa, dịch vụ này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác;
đ) Hóa đơn, chứng từ của tổ chức, cá nhân khác (trừ hóa đơn của cơ quan thuế và trường hợp được ủy nhiệm lập hóa đơn) để hợp thức hóa hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc hàng hóa, dịch vụ bán ra;
e) Hóa đơn, chứng từ mà cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã kết luận là sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ.”
Như vậy hành vi mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty để tổ chức, cá nhân khác hạch toán, khai thuế bị liệt vào danh sách các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
Mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty có vi phạm pháp luật không?
Với những phân tích về các điều luật như trên, ta kết luận rằng, hành vi mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty để tổ chức, cá nhân khác hạch toán, khai thuế bị liệt vào danh sách các hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn. Cụ thể ở đây là sử dụng hóa đơn chứng từ khống. Trên thực tế hành vi giao dịch, mua bán hàng hóa dịch vụ đối với trường hợp này là không có thật. Việc mua này chỉ nhằm mục đích hạch toán chi phí để đối trừ giảm thuế. Như vậy, hành vi mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty là hành vi vi phạm trong sử dụng hóa đơn căn cứ pháp lý dựa theo điểm b Khoản 2 Điều 4 Nghị định 125/2020/NĐ-CP:
“b) Hóa đơn, chứng từ khống (hóa đơn, chứng từ đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế nhưng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ không có thật một phần hoặc toàn bộ); hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả;”
Sai phạm trong sử dụng hóa đơn bị xử lý như thế nào?
Như những phân tích phía trên thì mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty là hành vi trái pháp luật. Nếu vi phạm, sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật được liệt kê dưới đây:
– Việc mua hóa đơn để tăng chi phí được coi là hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn. Hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
– Ngoài ra, cá nhân, doanh nghiêp còn có thể bị xử phạt hành chính đối với hành vi trốn thuế, gian lận thuế. Có thể bị phạt tiền 1 lần cho đến 3 lần tính trên số thuế trốn, số thuế gian lận đối với người nộp thuế. Tùy thuộc vào mức độ vi phạm của người nộp thuế.
– Nặng hơn thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Căn cứ theo Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, hành vi mua hóa đơn để tăng chi phí có thể bị xử lý và đối mặt với các hình thức, chế tài xử phạt.
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của Kế toán X về vấn đề “Mua bán hóa đơn dùng làm chi phí hợp lý cho công ty có vi phạm pháp luật không?“. Chúng tôi hi vọng rằng thông tin trên có thể cho bạn thêm kiến thức về chứng chỉ kế toán. Để biết thêm thông tin chi tiết và có thêm sự tư vấn về vấn đề trên cũng như các vấn đề liên quan đến pháp luật như đăng ký mở tài khoản thuế điện tử cho doanh nghiệp, đăng ký hóa đơn điện tử, khôi phục mã số thuế doanh nghiệp bị khóa, khôi phụ mã số thuế doanh nghiệp bị khóa do không hoạt động tại trụ sở, chốt thuế chuyển quận… hãy liên hệ đến đường dây nóng của Kế toán X, Liên hệ hotline: 0833 102 102.
Mời bạn xem thêm:
Câu hỏi thường gặp
Trong trường hợp tạm ngưng kinh doanh hoặc không phát sinh doanh thu, doanh nghiệp vẫn phải kê khai thuế GTGT hàng tháng và báo cáo quyết toán thuế năm đúng theo các qui định về thời gian và thủ tục kê khai, quyết toán thuế. Những số liệu nào không phát sinh thì phải ghi rõ là số 0, không được để trống hoặc gạch chéo . . . Ngoài ra, doanh nghiệp vẫn phải lập và nộp cho cơ quan thuế các bảng kê hoá đơn đầu vào, đầu ra khi nộp hồ sơ kê khai thuế hàng tháng; trong đó ghi rő “không phát sinh”.
Sử dụng hóa đơn trực tiếp sẽ không phải kê khai thuế nữa.
Theo Công văn số 3430/TCT-KK ngày 21/8/2014 của Tổng cục thuế về việc hướng dẫn kê khai đối với hóa đơn thông thường (cũng là hóa đơn bán hàng trực tiếp) thì:
Hóa đơn bán hàng thông thường (không phải hóa đơn GTGT) không nên kê vào Bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa, dịch vụ mua vào mẫu 01-2/GTGT.
Mà hiện nay trên phần mềm HTKK mới nhất cũng đã bỏ các phụ lục 01-1, 01-2, do vậy không cần kê khai thuế khi sử dụng hóa đơn trực tiếp nữa.
Hóa đơn trực tiếp không được khấu trừ thuế. Hóa đơn bán hàng trực tiếp là loại hóa đơn thông thường, người kinh doanh vẫn phải đóng thuế khoán hàng tháng theo quy định của nhà nước.
Các trường hợp đặc biệt khác bao gồm: Lệ phí & vé có dòng thuế suất % thanh toán, bao gồm cả thuế GTGT cũng không được tính khấu trừ, nhưng được tính phần truy thu.
