Quy trình làm báo cáo tài chính năm theo quy định 2022

Khi làm báo cáo tài chính năm, kế toán cần chú ý lập báo cáo tài chính theo đúng quy trình để tránh xảy ra thiếu sót hay sai sót không đáng có. Để làm báo cáo tài chính một cách nhanh chóng và chính xác, hãy tham khảo Quy trình làm báo cáo tài chính năm dưới bài viết sau đây của Kế toán X nhé. Hy vọng giúp ích cho các bạn trong quá trình làm báo cáo tài chính.

Căn cứ pháp lý

• Thông tư 133/2016/TT-BTC
• Thông tư 200/2014/TT-BTC

Quy định chung về báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là tập hợp các thông tin kinh tế được trình bày theo mẫu quy định, cung cấp thông tin về tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh, dòng lưu chuyển tiền của doanh nghiệp.

Bộ Báo cáo tài chính bao gồm các báo cáo cơ bản sau:

• Bảng cân đối kế toán: Phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp thể hiện qua các chỉ tiêu: Tài sản, Nợ phải trả, Nguồn vốn. Các bạn có thể thấy Bảng cân đối kế toán mang tính thời điểm, như một lát cát, một bức tranh tài chính tổng thể tại thời điểm kết thúc kỳ báo cáo.
• Báo cáo kết quả kinh doanh: Phản ánh tình hình kinh doanh của doanh nghiệp qua các chỉ tiêu: Doanh thu, Chi phí, Lợi nhuận. Không giống Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh mang tính thời kỳ, tổng phát sinh trong suốt kỳ báo cáo.
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Phán ánh luồng tiền ra/vào của các hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng mang tính thời kỳ như Báo cáo kết quả kinh doanh.
• Thuyết minh báo cáo tài chính: Trình bày cụ thể, chi tiết các khoản mục trên Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, một số khoản mục bắt buộc phải thuyết minh theo quy định, một số khoản mục đặc thù có thể ảnh hướng đến quyết đinh tài chính của người đọc báo cáo.

Về thời hạn nộp báo cáo tài chính

Căn cứ vào Khoản 3 Điều 29 Luật kế toán 2015:

• Đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước: Báo cáo tài chính năm của Doanh nghiệp phải được nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật.

• Đối với Doanh nghiệp nhà nước sẽ có quy định về thời hạn nộp báo cáo tài chính theo quý và theo năm riêng.

Quy trình làm báo cáo tài chính năm

Bước 1: Thực hiện ghi chép sổ sách kế toán

Công việc này được sắp xếp theo trình tự như sau:

• Tiếp nhận chứng từ, báo cáo của doanh nghiệp chuyển giao.
• Hạch toán và ghi chép sổ sách kế toán
  Giải quyết vướng mắc phát sinh, tổ chức lưu trữ chứng từ
• Vào sổ công nợ phải thu, phải trả, tiền mặt, tiền gửi
• Báo cáo xuất nhập tồn kho, vật tư, hàng hoá, sản phẩm
• Tập hợp chi phí và tính giá thành của từng dịch vụ, sản phẩm
• Lập các chứng từ kế toán: Nhập, xuất, thu, chi
• Lập các sổ chi tiết tính giá thành sản phẩm, sổ kho hàng hoá
• Lập các mẫu biểu phân bổ, khấu hao TSCĐ, CCDC…theo quy định
• Lập bảng lương, các mẫu biểu liên quan đến lao động.
• Lập sổ cái các tài khoản kế toán
• Lập sổ nhật ký chung
• Hoàn thiện hệ thống sổ sách kế toán
• Chuyển giao sổ sách kế toán cho doanh nghiệp vào cuối năm tài chính (File dữ liệu)

Bước 2. Lập báo cáo tài chính – Quyết toán thuế

• Lập Báo cáo cáo tài chính
• Lập Báo cáo quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp
• Lập Báo cáo quyết toán thuế thu nhập cá nhân
• Lập Báo cáo quyết toán hoá đơn

Bước 3. Hoàn thiện

• In Báo cáo tài chính và các báo cáo khác có liên quan
• Xin chữ ký và đóng dấu của doanh nghiệp
• Nộp Báo cáo tại cơ quan thuế
• Chuyển trả báo cáo cho doanh nghiệp
• Chuyển giao sổ sách kế toán cho doanh nghiệp vào cuối năm tài chính (File dữ liệu)
• Kết thúc quy trình làm việc.

Hướng dẫn chi tiết cách lập Báo cáo tài chính năm

Bước 1: Tập hợp, sắp xếp chứng từ kế toán

Hoạt động của doanh nghiệp diễn ra hàng ngày thể hiện qua các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh. Chứng từ kế toán là các tài liệu phản ánh nghiệp vụ kinh tế, tài chính đó như: hóa đơn đầu ra, hóa đơn đầu vào, sổ phụ ngân hàng, sổ quỹ, bảng chấm công, bảng lương, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, hồ sơ tài sản, …

Vì vậy để phản ánh được tình hình doanh nghiệp, kế toán trước hết cần thu thập tất cả các loại chứng từ kế toán, sắp xếp lại một cách khoa học. Các bạn lưu ý kiểm tra đồng thời tính hợp lý, hợp lệ, hợp pháp của chứng từ trong quá trình sắp xếp.

Việc sắp xếp chứng từ cần thống nhất trong cả năm tài chính: sắp xếp theo thứ tự thời gian, những chứng từ gốc như hóa đơn đầu ra, đầu vào gốc sẽ kẹp cùng chứng từ hạch toán hay sắp xếp theo Danh mục bảng kê thuế.

Ngoài những chứng từ bắt buộc theo quy định của pháp luật, các chứng từ đi kèm chứng từ hạch toán gồm những gì phụ thuộc vào nhu cầu quản lý, sử dụng, kiểm soát cũng như quy chế tài chính của mỗi doanh nghiệp.

Bước 2: Hạch toán

Sau khi thu thập và sắp xếp các chứng từ kế toán, nhiệm vụ của kế toán là ghi chép, phản ánh các nghiệp vụ đó vào sổ sách kế toán. Việc ghi nhận này có thể thực hiện trên excel hoặc phần mềm kế toán.

Các bạn có thể thấy, phần mềm kế toán có sự phân tách các phần hành kế toán riêng biệt nên việc hạch toán cũng rõ ràng, dễ dàng hơn. Các bạn có thể sử dụng chức năng sao chép phiếu hạch toán đối với các bút toán tương tự nhau, các bạn cũng có thể cập nhật bút toán lên bằng các mẫu excel của phần mềm, nhất là với các bút toán có tính chất hàng loạt. Ví dụ như ở các công ty thương mại, xây dựng,… việc hạch toán các hóa đơn nhập mua vật tư hàng hóa với nhiều mã vật tư, nhiều mã hàng… kế toán có thể sử dụng cách nhập liệu trên file excel rồi “import” lên phần mềm kế toán để tiết kiệm thời gian.

Phần mềm kế toán có các chức năng tìm kiếm, sửa chữa, xóa bỏ rất nhanh chóng, tiện lợi, chính xác, thuận tiện hơn cho việc kiểm soát, hạn chế sai sót nhất có thể.

Bước 3: Phân bổ, khấu hao và chi phí trả trước

Đối với phần hành Tài sản cố định và chi phí trả trước, các bạn cần hạch toán phân bổ chi phí phát sinh hàng tháng với thời gian phân bổ hợp lý đúng quy định.

Hạch toán với phần mềm kế toán, các bạn cập nhật thông tin chung, giá trị và thời gian phân bổ của các Tài sản cố định và các khoản chi phí trả trước vào phần hành tương ứng. Đồng thời lập bảng Excel theo dõi song song trích khấu hao, phân bổ chi phí trả trước.

Hàng tháng, các bạn thực hiện phân bổ tự động. Các bạn nên đối chiếu, so sánh kết quả phân bổ trên phần mềm với bảng Excel, nhất là với các khoản chi phí phát sinh tại thời điểm giữa tháng, cần phân bổ chi tiết chính xác đến từng ngày.

Hơn nữa, một số doanh nghiệp đặc thù, để phục vụ yêu cầu quản trị chi phí, các bạn có thể sẽ cần thêm bảng phân bổ chi phí bằng Excel. Các khoản chi phí như tiền lương, BHXH, BHYT, các chi phí mua ngoài khác… được phân bổ cụ thể cho từng mã sản phẩm, hợp đồng, dự án. Các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí bán hàng…cần phân bổ chi tiết đến từng bộ phận, phòng ban.

Bước 4: Hạch toán các khoản ước tính, điều chỉnh

Cuối năm, các bạn cần rà soát để điều chỉnh hoặc hạch toán bổ sung vào phần mềm kế toán:

• Bút toán đánh giá chênh lệch tỷ giá cuối kỳ
• Các khoản dự phòng phải thu khó đòi, dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng giảm giá chứng khoán kinh doanh….
• Các khoản chi phí của năm cần trích trước: Lương tháng 13, thưởng tết âm lịch, chi phí kiểm toán, chi phí mang tính chất thường xuyên tiền thuê nhà, điện, nước, nguyên vật liệu,…
• Bổ sung doanh thu chưa thực hiện chuyển sang thực hiện với các chương trình tri ân khuyến mại khách hàng…
• Các bút toán phân loại lại khoản đầu tư, tiền gửi thấu chi, phân loại lại công nợ ngắn hạn dài hạn, các khoản vay ngắn hạn dài hạn, …
• Các bút toán điều chỉnh sai sót (nếu có)
• ………..

Bước 5: Kiểm tra đối chiếu số liệu sổ sách

Trong các bước lên Báo cáo tài chính, khâu kiểm tra rất quan trọng. Nếu số liệu hạch toán sai, lên BCTC không chính xác, các bạn sẽ phải rà soát lại, tìm nguyên nhân, điều chỉnh và làm lại Báo cáo tài chính. Điều đó sẽ làm mất nhiều thời gian và công sức hơn. Vì vậy các bạn cần lưu ý kiểm tra kỹ số liệu trước khi lên Báo cáo tài chính nhé!

Thứ nhất, kiểm tra, đối chiếu số liệu kế toán từng Tài khoản, giữa các Tài khoản với nhau, giữa Tài khoản với chứng từ thực tế phát sinh…

• Kiểm tra việc chuyển số dư cuối kỳ trước sang đầu kỳ này của tất cả các tài khoản có số dư (Cả Sổ cái và Số chi tiết), đối với các phần hành Công nợ, Kho hàng hóa, các bạn cần kiểm tra lại số dư của từng đối tượng Khách hàng, Nhà cung cấp; kiểm tra số lượng và giá trị từng loại hàng hóa.
• Kiểm tra sự phù hợp của chứng từ kế toán và hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
• Kiểm tra đối chiếu giữa sổ chi tiết với sổ tổng hợp tài khoản (Sổ cái)

Thứ hai, các bạn cần nắm chắc những lưu ý trong quá trình kiểm tra soát xét các Tài khoản để lên Báo cáo tài chính.

Bước 6: Thực hiện các bút toán kết chuyển

Sau khi rà soát kiểm tra và bổ sung các bút toán còn thiếu, chúng ta sẽ thực hiện kết chuyển lãi/lỗ trong năm.

Các bạn lưu ý cần kết chuyển lãi/lỗ năm ngoái trước khi thực hiện kết chuyển lãi/lỗ năm nay. Sau khi kết chuyển, các tài khoản đầu 5,6,7,8,9 không còn số dư.

Đối với những doanh nghiệp phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp, các bạn cần kết chuyển lần thứ nhất để xác định lãi, tính ra số thuế phải nộp, hạch toán bổ sung bút toán ghi nhận thuế và chi phí thuế phát sinh. Sau đó các bạn thực hiện kết chuyển lại để ra con số lợi nhuận cuối cùng.

Với phần mềm kế toán, bút toán kết chuyển có thể được cài đặt tự động, các bạn chỉ cần nhập thời gian, kết chuyển sẽ được thực hiện nhanh chóng thuận tiện.

Bước 7: Lên Báo cáo tài chính

Công việc cuối cùng trong các bước lên Báo cáo tài chính, khi mọi nghiệp vụ kinh tế đều đã được phản ánh đầy đủ, chính xác, các bạn có thể lên Báo cáo tài chính theo hướng dẫn quy định cụ thể tại Thông tư 133/2016/TT-BTC hoặc Thông tư 200/2014/TT-BTC:

• Thông tư 133/2016/TT-BTC áp dụng cho các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ
• Thông tư 200/2014/TT-BTC: áp dụng cho các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, loại hình, mọi thành phần kinh tế không xét đến quy mô doanh nghiệp.

Đối với các bạn hạch toán trên excel, lập Báo cáo tài chính, các bạn cần nhặt từng chỉ tiêu trên mỗi báo cáo từ Bảng cân đối số phát sinh các tài khoản.

Sử dụng phần mềm kế toán, việc lên Báo cáo tài chính trở lên dễ dàng hơn, thay vì phải thủ công lên từng chỉ tiêu của Báo cáo tài chính, chỉ cần thực hiện xong bước kết chuyển lãi/lỗ cuối cùng, chúng ta có thể có xem ngay bộ Báo cáo tài chính trên phần mềm.

Thông tin liên hệ

Trên đây là tư vấn của Kế toán X về vấn đề “Quy trình làm báo cáo tài chính năm theo quy định 2022″. Chúng tôi hi vọng rằng thông tin trên có thể cho bạn thêm kiến thức về chứng chỉ kế toán. Để biết thêm thông tin chi tiết và có thêm sự tư vấn về vấn đề trên cũng như các vấn đề liên quan đến pháp luật như đăng ký mã số thuế cá nhân, đăng ký mã số thuế cá nhân lần đầu, quyết toán thuế , đăng ký phát hành hóa đơn điện tử, cách phát hành hoá đơn điện tử, các bước khôi phục mã số thuế cá nhân bị khoá, quyết toán thuế; hồ sơ phát hành hóa đơn điện tử ..… hãy liên hệ đến đường dây nóng của Kế toán X, Liên hệ hotline: 0833 102 102

Câu hỏi thường gặp