Hướng dẫn điều chỉnh báo cáo tài chính sau quyết toán thuế

Việc xảy ra các sai sót trong quá trình lập Báo cao tài chính hoặc trong quá trình ghi nhận thông tin kế toán hàng ngày trên thực tế hoàn toàn có thể xảy ra nhất là khi kế toán vẫn ghi chép một cách thủ công. Nhiều doanh nghiệp phát hiện sai sót sau khi quyết toán thuế nhưng không biết điều chỉnh như thế nào theo đúng luật. Vì vậy chúng tôi xin Hướng dẫn điều chỉnh báo cáo tài chính sau quyết toán thuế qua bài viết dưới đây.

Căn cứ pháp lý

• Thông tư 78/2014/TT-BTC

Những sai sót thường gặp khi làm Báo cáo tài chính

Về ghi nhận các chỉ tiêu theo kế toán, thuế:

1. Số dư các tài khoản không khớp với sổ chi tiết

• Số dư tài khoản ngân hàng không khớp với số trên thông báo của ngân hàng;
• Giá trị còn lại của các khoản chi phí trả trước trên bảng phân bổ chi phí trả trước không khớp với số trên chỉ tiêu trên BCTC
• Số dư trên chỉ tiêu HTK không khớp với số dư trên bảng Nhập xuất tồn;

2. Bù trừ số dư nợ, có của công nợ phải thu, phải trả dẫn tới các chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán bị sai.

Các chỉ tiêu bao gồm:

• Phải thu khách hàng;
• Trả trước cho người bán;
• Phải trả người bán;
• Khách hàng trả tiền trước
  

3. Số dư trên chỉ tiêu Thuế GTGT được khấu trừ khác với số dư trên chỉ tiêu 43 trên tờ khai thuế GTGT nhưng chưa có bảng giải trình.

Do sự chênh lệch giữa chính sách thuế và quy định về hạch toán kế toán dẫn tới sự chênh lệch giữa hai chỉ tiêu này thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, khi có sự chênh lệch, kế toán cần làm bảng giải trình, note lại những sự chênh lệch để theo dõi/giải trình khi cần.

4. Những sai sót liên quan tới Hàng tồn kho

Hàng tồn kho âm thời điểm mặc dù số dư cuối năm các tài khoản hàng tồn kho vẫn dương.

• Bán mặt hàng A nhưng xuất kho nhầm sang mặt hàng B;
• Nhập, xuất sai số lượng so với hóa đơn
• Gộp các mặt hàng khác nhau vào cùng một mã hàng do tên các mặt hàng có tính chất tương tự nhau

Để kiểm tra, phát hiện ra những lỗi sai sót trên. Có một công cụ hỗ trợ rất tốt là Sổ chi tiết vật tư, hàng hóa.

5. Công ty dịch vụ thực hiện dịch vụ vào tháng n, nghiệm thu vào tháng n+1…. Nhưng không treo lại chi phí.

Việc các doanh nghiệp dịch vụ thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ có nghiệm thu vào tháng sau rất nhiều.
Theo quy định, những doanh nghiệp này phải xuất hóa đơn ghi nhận doanh thu tính thuế, ghi nhận thuế GTGT đầu ra tại ngày nghiệm thu dịch vụ hoàn thành (tức là tháng sau tháng phát sinh cung cấp dịch vụ). Đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải treo lại 1 khoản chi phí tương ứng với doanh thu đó.
Tuy nhiên, rất nhiều doanh nghiệp đưa toàn bộ chi phí phát sinh trong năm vào 632 dẫn tới việc chi phí tính thuế sai tăng.

6. Không phân tách ngắn, dài

Các tài khoản cuối năm, kế toán cần tách thành ngắn hạn, dài hạn như: chi phí trả trước, vay…. Nhưng kế toán chưa thực hiện công việc này.

7. Ghi nhận nghĩa vụ thuế TNDN bị sai

Rất nhiều phần mềm kế toán đang tính thuế TNDN phát sinh trong năm theo công thức
Thuế TNDN = lợi nhuận kế toán trước thuế * thuế suất.
Một vấn đề mà kế toán cần nắm rõ là Lợi nhuận kế toán trước thuế là lợi nhuận được ghi nhận theo quy định của chế độ, chuẩn mực kế toán. Nó khác hoàn toàn so với Thu nhập tính thuế TNDN do những chênh lệch giữa kế toán và thuế.
Số thuế TNDN phát sinh trong năm phải được lấy từ Tờ khai quyết toán thuế TNDN (mẫu số 03/TNDN).

8. Số dư công nợ bảo hiểm (3383, 84, 89 (86) không khớp với thông báo bảo hiểm tháng 12) nhưng không có bảng giải trình

9. Ghi nhận doanh thu khi chưa đủ điều kiện ghi nhận, ghi nhận sai nguyên tắc tài khoản 3387

Một số ví dụ như:

• Một số đơn vị hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, lắp đặt xuất hóa đơn để thu tiền theo yêu cầu của khách hàng. Khi xuất hóa đơn, công ty ghi nhận thuế đầu ra và doanh thu chưa thực hiện.
• Hợp đồng mua bán có điều khoản trả lại hàng nhưng kế toán ghi nhận doanh thu và giá vốn ngay tại thời điểm bán hàng;
• Đối với đơn vị cung cấp dịch vụ. Khi thu tiền của khách hàng không xuất hóa đơn để ghi nhận doanh thu tính thuế, ghi nhận thuế GTGT đầu ra. Hoặc, có xuất hóa đơn ghi nhận doanh thu, thuế GTGT nhưng ghi nhận luôn là doanh thu theo kế toán.

10. Ghi nhận chi phí chưa hợp lý

• Các ví dụ điển hình như:
• Ghi nhận chi phí xăng dầu đối với các đơn vị kinh doanh vận tải nhưng không có căn cứ ghi nhận: Bảng kê cung đường vận chuyển, lịch trình xe.
• Đơn vị sản xuất chưa xây dựng định mức sản xuất, chạy định mức không nhất quán;
• Ghi nhận chi phí lãi vay toàn bộ vào 635 mà không vốn hóa đối với những đơn vị có vay để xây dựng, hình thành tài sản dở dang;
• Chi phí tiền lương chưa có đủ hồ sơ, chứng từ chứng mình khoản chi đó hợp lý, hợp lệ.
• Chi các khoản phụ cấp, tiền thưởng không đủ hồ sơ hoặc không phù hợp với loại hình của doanh nghiệp và từng vị trí trong công ty.
• Và các khoản chi mang tính chất cá nhân, không phù hợp với công ty nhưng vẫn ghi nhận vào chi phí được trừ khi xác định thuế TNDN
• Hàng cho, biếu, tặng, hàng mẫu có ghi nhận chi phí nhưng không xuất hóa đơn để ghi nhận thuế đầu ra…

Về tờ khai quyết toán thuế TNDN:

1. Liên quan tới phụ lục chuyển lỗ

• Không làm phụ lục chuyển lỗ khi năm nay thu nhập tính thuế dương;

Nếu lãi được chuyển lỗ các năm trước bù trừ với lãi của năm nay. Nguyên tắc chuyển lỗ quy định rõ trong Thông tư 78/2014/TT-BTC.

• Lấy số lỗ trên bảng cân đối kế toán để đưa lên phụ lục chuyển lỗ;

Phải lấy trên các tờ khai thuế TNDN các năm trước để lên

2. Liên quan tới các chỉ tiêu B1-B14

Do không nắm rõ bản chất các chỉ tiêu này, do đó, kế toán thương lúng túng hoặc bỏ qua không điền dẫn tới những sai sót.

3. Xác định sai hoặc không xác định chỉ tiêu M – tiền chậm nộp của khoản chênh lệch từ 20% trở lên đến ngày hết hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế TNDN

Rất nhiều đơn vị có lợi nhuận tính thuế dương, trong năm có nộp thuế TNDN tạm tính nhưng chưa tới 80% tổng số thuế TNDN phải nộp trong năm không tính tiền chậm nộp này.
Hoặc;
Có doanh nghiệp đã tính nhưng chỉ điền vào ô đến ngày….khi đó phần mềm tự tính dẫn tới bị sai số tiền chậm nộp.
Nguyên nhân là do: mức tiền chậm nộp được tính theo tỷ lệ 0,03% (áp dụng từ 1/7/2016). Tuy nhiên, phần mềm vẫn đang tính trên mức 0,05%.

Về tờ khai quyết toán thuế TNCN:
1. Cá nhân thuộc diện khấu trừ toàn phần nhưng vẫn kê vào phụ lục số 1 để quyết toán và ngược lại;
2. Cá nhân thuộc diện được làm bản cam kết số 02 nhưng vẫn không xóa cột thuế TNCN trong phụ lục số 02.
3. Cá nhân không đủ điều kiện làm bản cam kết số 02 nhưng vẫn làm và không tính thuế TNCN phải nộp;
4. Phản ánh sai chỉ số 21 và 22 trên tờ khai tổng hợp;
5. Cá nhân không đủ điều kiện ủy quyền quyết toán nhưng vẫn tích vào ô ủy quyền quyết toán
6. Ghi nhận sai số tiền được giảm trừ gia cảnh
7. Tính sai thu nhập chịu thuế TNCN;
8. ……..

Quy định về điều chỉnh Báo cáo tài chính bị sai

Trường hợp doanh nghiệp phát hiện sai sót trên BCTC đã nộp cho cơ quan thuế sau khi đã hết hạn nộp theo quy định, doanh nghiệp tiến hành điều chỉnh sai sót kế toán các năm ảnh hưởng, lập lại BCTC các năm tương ứng và tiến hành nộp lại BCTC.

Doanh nghiệp được phép nộp lại BCTC bất cứ thời điểm nào, vào bất cứ ngày làm việc nào, không phụ thuộc vào thời hạn nộp hồ sơ thuế của lần tiếp theo, nhưng phải trước khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền công bố quyết định kiểm tra thuế, thanh tra thuế tại trụ sở.

Đối với lớp quyết toán thuế theo năm quy định nếu người nộp thuế phát hiện hồ sơ có sai phạm thì sẽ được kê khai bổ sung với hồ sơ khai thuế.

– Đối với loại thuế có kỳ quyết toán thuế năm sửa đổi như thế nào: Trong trường hợp doanh nghiệp chưa nộp hồ sơ kê khai thuế và quyết toán theo năm thì đơn vị và người nộp thuế phải nộp hồ sơ khai bổ sung số tiền tạm nộp thuế trong tháng hoặc quý có phát sinh sai sót. Đồng thời doanh nghiệp phải tổng hợp lại đầy đủ về số liệu đã kê khai bổ sung để củng cố vào hồ sơ kê khai quyết toán thuế theo năm. Trong trường hợp doanh nghiệp đã nộp hồ sơ quyết toán thuế theo năm rồi thì chỉ cần kê khai bổ sung hồ sơ quyết toán thuế năm. Trường hợp đã nộp hồ sơ khai quyết toán thuế năm thì chỉ khai bổ sung hồ sơ khai quyết toán thuế năm.

Trường hợp hồ sơ khai bổ sung hồ sơ quyết toán thuế năm làm khiến doanh nghiệp giảm số thuế phải nộp trong tháng hoặc quý thì kế toán phải kê khai bổ sung theo hồ sơ doanh nghiệp kê khai thuế theo tháng hoặc quý thì kế toán phải nộp bổ sung theo tháng hoặc quý kê khai theo tháng hoặc quý tiền tạm tính tiền nộp chậm kế toán thuế của doanh nghiệp có phát sinh nếu có.

Trường hợp người nộp thuế phát hiện thấy hồ sơ kê khai thuế có sai sót mà không liên quan tới thời kỳ hay các mức độ vi phạm thực hiện thanh kiểm tra, hồ sơ tính thuế thì người nộp thuế sẽ phải nộp hồ sơ và kê khai bổ sung điều chỉnh nộp chậm tiền theo quy định.

Trường hợp nếu như người nộp thuế phát hiện có sai sót liên quan tới kỳ kiểm tra mà không thuộc phạm vi điều chỉnh, kiểm tra thì sẽ được kê khai thuế bổ sung, điều chỉnh khoản tiền phải nộp bổ sung số tiền chậm nộp theo quy định.

Trường hợp doanh nghiệp phát sinh có sai phạm liên quan đến kỳ kiểm tra, vi phạm dẫn đến phát sinh tăng số tiền thuế phải nộp hay giảm số tiền thuế hoàn lại thì phải nộp bản kê khai bổ sung, điều chỉnh để bị xử lý theo quy đinh áp dung trong trường cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra phát hiện.

– Trường hợp cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền đã ban hành kết luận, quyết định xử lý về thuế liên quan đến tăng, giảm số thuế GTGT còn được khấu trừ thì người nộp thuế thực hiện khai điều chỉnh vào hồ sơ khai thuế của kỳ tính thuế nhận được kết luận, quyết định xử lý về thuế theo kết luận, quyết định xử lý về thuế của cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền (người nộp thuế không phải lập hồ sơ khai bổ sung).

Như vậy khi phát hiện có sai phạm trong báo cáo tài chính và quyết toán thuế với những sai phạm trọng yêu doanh nghiệp phải thực hiện điều chỉnh ngay khi phát hiện.

Hướng dẫn điều chỉnh báo cáo tài chính sau quyết toán thuế

Đối với những sai sót không trọng yếu khi kết toán thuế có thể được cơ quan thuế bỏ qua khi thanh tra thuế.

Tuy nhiên, đối với những sai phạm trọng yếu thì doanh nghiệp phải thực hiện điều chỉnh lại ngay trước khi nộp báo cáo tài chính khi quyết toán thuế.

Đối với những sai sót trọng yếu sẽ làm ảnh hướng tới số tiền thuế phải nộp trong năm báo cáo tài chính, thực hiện điều chỉnh số sách kế toán

Hướng dẫn điều chỉnh khắc phục sai phạm khi làm báo cáo tài chính:

• Khi làm báo cáo tài chính phát hiện những sai sót trọng yếu kế toán cần xác định lỗi sai đó ở đâu.

• Tiến hành làm lại số cách báo tài chính.

• Kế toán phải làm lại KHBS để tiến hành làm quyết toán thuế TNDN bổ sung cho các năm phát hiện sai sót

• Tiến hành nộp lại mẫu báo cáo tài chính đã được điều chỉnh

Trường hợp doanh nghiệp có phát sinh thêm các nghĩa vụ phải nộp về tiền thuế thì tiến hành nộp bổ sung các khoản gồm: Nộp bổ sung tiền thuế + Khoản tiền phạt nộp châm nhân theo tỉ lệ (số tiền x 0.05%/ngày)

Kế toán làm lại văn bản giải trình chuẩn bị cơ quan thuế tới kiểm tra

Lưu ý: Khi có sai phạm trong làm báo cáo tài chính thì doanh nghiệp phải nộp bổ sung tờ khai mới thay thế cho tờ khai sai trước đó. Thời hạn nộp phải trước khi doanh nghiệp có quyết định thanh tra thuế tư đơn vị quản lý thuế tại doanh nghiệp.

Thông tin liên hệ

Trên đây là tư vấn của Kế toán X về vấn đề “Hướng dẫn điều chỉnh báo cáo tài chính sau quyết toán thuế”. Chúng tôi hi vọng rằng thông tin trên có thể cho bạn thêm kiến thức về chứng chỉ kế toán. Để biết thêm thông tin chi tiết và có thêm sự tư vấn về vấn đề trên cũng như các vấn đề liên quan đến pháp luật như đăng ký mã số thuế cá nhân, đăng ký mã số thuế cá nhân lần đầu, đăng ký mã số thuế cá nhân cho thuê nhà , đăng ký phát hành hóa đơn điện tử, cách phát hành hoá đơn điện tử,, các bước khôi phục mã số thuế cá nhân bị khoá, quyết toán thuế; hồ sơ phát hành hóa đơn điện tử ..… hãy liên hệ đến đường dây nóng của Kế toán X, Liên hệ hotline: 0833 102 102

Câu hỏi thường gặp